Karel Georg Zocher (1796 – 1863)
Karel George Zocher (geboren te Haarlem op 11 november 1797 en overleden in Utrecht op 18 november 1863) was een Nederlands bouwkundig architect en tuinarchitect. Hij stamt uit de bekende tuinarchitectenfamilie Zocher. Karel Georg is het zesde kind van J.D. Zocher sr. en Maria Christina Michael. Als zijn vader in 1817 plotseling overlijdt komt hij, op dat moment nog net geen 21, onder voogdij van zijn broer Johan David jr. te staan. Over wat hij in de jaren daarna doet, is weinig bekend. Hoewel het tot nog toe niet zeker was of en hoe intensief Karel Georg samenwerkte met zijn broer J.D. Zocher jr. blijkt de betrokkenheid van Karel bij het werk van J.D. expliciet uit nieuw ontdekte correspondentie uit het Huisarchief van Twickel. Karel werd door zijn broer tussen 1830-1835 regelmatig naar Twickel gestuurd om daar zijn opdrachten uit te voeren. Dit tot ontevredenheid van eigenaar baron Van Heeckeren, die Karel Georg minder deskundig vindt en liever zijn hoger aangeschreven broer ziet verschijnen.
——————————————————————————————————————————————————————————————————————————–
Baron Van Heeckeren schrijft J.D. Zocher jr. in december 1835:
“Hierbij nog komt het salaris, dat even hoog wordt berekend, ook wanneer UwE. niet zelve overkomt doch iemand zendt om de gegeven last uit te voeren, doch wien men niet kan consulteren, als laatstelijk nog bleek, toen ik mijn Rentmeester had opgedragen, een geschikte plaats te vragen, tot het plaatsen van twee vazen. Intusschen verzoek ik UwE. wel te begrijpen, dat in deeze aanmerking niets persoonlijks ligt gelegen, tegen UwE. Heer Broeder.”
J.D. Zocher jr. reageert als volgt: “Wat de reiskosten betreft welke ik bij Ziekte, of andere noodzaak door mijn broeder laat verrigten, ik zond hem nimmer als met mijn bepaalde orders, en wel overtuigd, dat hij dezelve kon uitvoeren, ik doe zulks ook bij gelegenheid op alle werken, en kan daarin niet wel andere schikkingen maken.”In 1839 trouwt Karel Georg met Maria Cornelia Sikkel. Volgens de huwelijksakte staat hij in dat jaar geregistreerd als architect te Utrecht. Karel Georg werkt in ieder geval de tweede helft van zijn leven inderdaad zelfstandig als tuinarchitect en als bouwkundig architect. Er zijn 16 tuinarchitectuurprojecten van zijn hand bekend, waarvan buitenplaats Schoonoord te Oostkapelle (1835) en het Stadswalplantsoen van Tiel (1838) de eersten zijn. Van buitenplaats Schoonoord is de originele ontwerptekening voor de parkaanleg bewaard gebleven, ondertekend met K.G. Sr., Architect te Utrecht. Bekend is dat hij op deze buitenplaats ook de gebouwen ontwerpt. In Zuid-Holland is van K.G. slechts één project / ontwerp bekend, namelijk dat voor de buitenplaats Welbehagen in Rotterdam.
——————————————————————————————————————————————————————————————————————————–
Grote projecten waar Karel George Zocher ook aan werkte, waren het omvormen van de stadswallen van Middelburg (1841-1847), Hoorn ( circa 1840), Purmerend (1839 en 1861) en Wageningen (1854 en 1859) tot wandelpark, en enkele buitenplaatsen, waaronder Oldenaller (1850) en Blikkenburg (1852). Purmerend was een van de vestingsteden waar een grondwal omheen lag.
Karel George Zocher werken volgen tot 20 oktober 1861, toen hij een rapport schrijft aan het gemeentebestuur van Purmerend over het gemeenteplantsoen aldaar. Die van Purmerend zal waarschijnlijk een van zijn laatste werken geweest zijn.
Men kan opmaken dat karakteristieke elementen die hij steeds toepaste zijn: wandelingen die een afwisseling in uitzicht bieden; delen van een wandeling die door aanplant aan beiden zijden van het pad lopen en delen die uitzicht bieden terug naar het huis of naar markante punten buiten de buitenplaats; aanplant bestaande uit losse bomen langs paden, langs oevers of in groepjes in een open veld en uit ‘geschakeerd plantsoen’, zoals hij dat zelf noemt in zijn rapport aan het gemeentebestuur van Purmerend.
J.D. Zocher en L.P. Zocher en ook de broer van Jan David, Karel Georg Zocher, hadden vele ‘wandelingen’ op voormalige bolwerken ontworpen en aangelegd, zoals op die van Purmerend (1839).
Projecten waar K.G. Zocher aan werkt, zijn het omvormen van de stadswallen van Middelburg (1841-1847), Hoorn ( circa 1840) en Purmerend (1839 en 1861)
Wat is er nou zo herkenbaar in Purmerend wat tekenend is voor de familie Zocher en in het bijzonder Karel George Zocher?
De bekende familie Zocher zorgde ervoor dat er prachtige wandelparkontwerpen werden. Toen de grondwallen geslecht werden in Purmerend kwam er veel grond vrij en kon er naast stadsuitbreiding ook plantsoen aangelegd worden. De familie Zocher werd gevraagd om daar plannen voor te maken. Het Whereplantsoen, Paardenmarktplantsoen en de Nieuwegracht zijn de bekende parkachtige ontwerpen van Carel George Zocher. Karel Georgs ontwerpen kennen een landschappelijk karakter, met solitaire bomen, slingerende waterpartijen en wandelingen met afwisselende uitzichten. De hoofdstructuur van de park aanleggen van K.G. Zocher lijkt erg op die van zijn broer J.D. Zocher jr. en neef L.P., maar opvallend is dat zijn ontwerptekeningen een gardenesk karakter kennen en zijn aangekleed met uitgebreide composities met bloemperken, zoals te zien is op zijn ontwerptekeningen.
Een uitgebreide geschiedenis is terug te vinden op de website van de familie Zocher, http://www.zocherparken.nl/ en op Wikipedi.
