Dit is een van de oudste straten van Purmerend al zou je het niet zeggen. Het was de verbinding naar het Kennemerland, via Neck, Jisp Wormer kon men naar het Kennemerland.
Door de komst van de nieuwe wijk Weidevenne is er van de oude bebouwing niet veel meer over. Diverse bekende bedrijven zoals Lommers, houthandel Prins en Scherpenhuizen zijn allemaal verdwenen. Inmiddels rukt “De Kop van West” op wat tot gevolg heeft dat de oude bebouwing bijna allemaal weg is of gaat. Er komt nieuwbouw voor terug. Voor de bewoners van de Thorbeckekade zal het wennen zijn.
Het café van de Drie Zwanen ziet u op deze ansichtkaart van 1900. Menig jaarvergadering van de vereniging heeft er plaatsgevonden. De Neckerstraat was toen niet breed en er ging alleen maar paard en wagens als rijdend verkeer langs.
Erg rustig was het, dat men de tijd nam om op de foto te gaan voor de fotograaf.
In een van de vele boeken die door Ber de Lange zijn gemaakt, te weten; “Purmerend en zijn Etablissementen” staat een mooi verslag van de familie Jonk en “De Drie Zwanen”.
Vroeger was het een logement-café. Het was een klein logement met een druk ‘gewoon café’, waaraan een stalhouderij was verbonden, vroeger gelegen aan de Neckerstraat wijk H 30. Jurriaan de Goede maakte op 2 augustus bekend dat hij op 2 augustus 1863 zijn Herberg De Drie Zwanen zou openen. “Behalve een nieuwe wel ingerigte lokaliteit en royal Billard, beloofde hij door een prompte en civiele bediening zich het vertrouwen zijn er bezoekers waardig te maken”, Hij stierf echter al op 30 jarige leeftijd. Op een openbare verkoping op 18 augustus 1868 van de erfgenamen van Jurriaan de Goede en Gé de Leeuw vond de verkoop van de herberg De Drie Zwanen plaats. Een advertentie daarvoor geeft aan “Een voor weinige jaren nieuw gebouwde Huis, zijnde Herberg en Uitspanning. met bijbehorende stalling, staande en gelegen aan de Neckerstraatweg, nabij de grote Schutsluis in de Gemeente Purmerende”, Het was G. Oud die het kocht. Het was Dirk Klok die op 20 april 1888 vergunning kreeg voor verkoop van sterke drank in bet klein. In 1912 kocht Nicolaas Jonk uit Purmerland, via notaris Heenk, van Trijntje Dommering, weduwe van Dirk Klok, land en opstallen voor / 14.000, “huis waaronder een koffiehuis De Drie Zwanen met twee stallen en land”. Bij Jonk kon men niet alleen een paard stallen (stalling voor zo’n 45 paarden) maar ook een paard en wagen huren voor vrachtvervoer. Naast het café en de stalhouderij had Jonk een hooi- en strohandel en nog een loonbedrijf. Hiervoor liet hij in 1918, naast zijn café, een nieuw pand zetten met bovenwoning (in 1977 weer vervangen). Bij Jonk konden zo`n 8 personen overnachten. Tijdens de watersnood van 1916 was het huis overvol met mensen uit de ‘Purmerlanderpolder’.
Tot 1920 heeft Jonk logé s gehad. De zoon van Nicolaas Jonk, Theodorus, nam de zaak in 1928 over. Deze legde zich naast het caféwerk steeds meer toe op wegtransporten, verhuizingen en garagewerk. Bij een transport, in april 1940, kwam hij om het leven. Zijn vrouw zette, met hulp van familieleden, het bedrijf voort. In de garage werd Willem Mul de bedrijfsleider. Het café De Drie Zwanen, het transport- en garagebedrijf werden in de jaren vijftig, toen er meerdere zonen in het transportbedrijf kwamen, bekend onder de naam ‘de weduwe Th. Jonk’. In het café kwamen niet alleen Purmerenders maar veel mensen uit de Wijde Wormer. Met kermissen was er altijd dansen, het zogenaamde ‘hengstenbal’, net dansen om de ronde paal. Maar, zo vertelden Nico en Cees Jonk, het was er altijd ‘beregezellig’. Nou dat was ook zo want ik weet er ook nog van. Muziek werd veelal verzorgd door de band Les Cigales. Daarvan was Cor van der Velden de bandleider en hij speelde drums. De band speelden in verschillende samenstellingen met o.a. Joop Hartog en Henk Bernard uit Amsterdam accordeon, Siem Stam en Ben Brugge trompet en Dirk de Boer tenor-alt en klarinet. Bij de Jonken werden ook veel bruiloften en partijen gehouden. Daarnaast veel vergaderingen van Land- en Tuinbouwbonden. Niet vergeten mag worden dat “Jonk over de sluis”, zoals het ook wel werd genoemd, jarenlang, van 1914 tot 1967, het clubhuis is geweest van de voetbalvereniging V.P.V.V. Purmersteyn’. Deze club had indertijd ‘over de sluis’ op het terrein van de familie Jonk haar voetbalveld. De eerste jaren werd er zelfs bij Jonk verkleed. Dinsdagsavonds was het clubavond. Ook werden de bestuursvergaderingen er gehouden. Dit gebeurde in de huiskamer. Zondags na afloop van een wedstrijd werd er altijd nog even, ook veelal door de tegenpartij, in het café opgestoken. Zoon Nico Jonk heeft vanaf het begin jaren vijftig mede het café gerund. In 1969 kwam er een scheiding in het bedrijf. Nico Jonk nam met zijn vrouw Henny Telleman De Drie Zwanen over. De broer van Nico, Cees, die al jaren het garagebedrijf runde, werd toen eigenaar daarvan. De tijd ging zijn gang tot in 1993 Nico Jonk zijn zoon Paul bij zich in de zaak nam. Er kwamen plannen om het café te verbouwen. Dit gebeurde in 1994 waarbij de huiskamer, die eerder alleen bij gelegenheden werd gebruikt, bij het café werd betrokken. Het pand werd geheel gerenoveerd, maar heeft zijn oude sfeer, in een nieuw jasje, behouden. Dit komt door de materiaalkeuze, door het verplaatsen van de fraaie oude tapkast en omdat de tafeltjes en stoeltjes zijn gebleven. Ook is gebleven het biljart waarop de oudste biljartclub van Purmerend ‘Krijt op tijd’ donderdagavond haar spel beoefend. Nieuw was toen dat naast het cafégedeelte een restaurant kwam voor 50 personen met een goede keuken. Helaas overleed Nico Jonk in december 1994. Gelukkig was het dat zoon Paul goed ingewerkt was en nu de zaak met zijn moeder Henny voortzet. Ook dankzij het terras is het op zomerse dagen een pleisterplaats voor veel fietsers die daar een verfrissing gebruiken. Tijdens de septemberfeestweek wordt meegedaan aan het Purmerender Jazzfestival en speelt er een jazzbandje. In de zomer van 1999 werd De Drie Zwanen uitgebreid. De uitbreiding hield in dat er 8.50 meter in dezelfde stijl als het oude gebouw werd aangebouwd. In die uitbreiding kwam een grotere keuken, betere toiletgroep, garderobe en vergroting van het restaurantgedeelte. Het interieur is hetzelfde als die van de verbouwing van 1994: in oud-Hollandse stijl. Het nieuwe gedeelte waar plaats is voor 45 bezoekers kan door middel van een schuifwand afgescheiden worden. Zaterdag 30 oktober 1999 was er een ‘open huis’. Door deze verbouwing, die bijzonder fraai is te noemen kan De Drie Zwanen nog lange tijd zijn klanten in het groter wordende Purmerend goed ontvangen.
Tekst Ber de Lange
De Ganzesloot
Dit was een sloot die een verbinding was tussen de Wijdewormerringvaart en het Noord-Hollands Kanaal. Er was langs de Neckerstraat behoorlijk wat bedrijvigheid. Zij maakten veel gebruik van de sloot. Er werd handel verscheept via de Ganzesloot, maar ook was het een riool afvoer naar de sloot. Rond 1952 was een stuk van dit water gedempt vanwege de verhoogde druk van het verkeer langs de Neckerstraat. De Thorbeckekade had een stuk nieuwbouw erbij gekregen. De wat oudere Purmerenders weten dit nog wel. Wanneer je de sluis over ging vanuit de stad en dan rechtsaf de Kanaaldijk op. Na 20 meter kreeg je een vaste brug, dezelfde soort brug vind je nu nog bij het Neckerhop. De Ganzesloot ligt vanaf Neck tot het viaduct van de A7 er nog steeds.
