Jaagweg

De Jaagweg is een van de oudste wegen in Waterland.

Op de kaart van Frederik de Wit zie je de Amsterdamse Poort ingesloten door veel water en aansluitend de trekvaart naar Amsterdam. Langs deze trekvaart vind je de Jaagweg. Deze is rond 1820 vervangen door het Noord Hollandsch Kanaal.

jaagweg

Ze is nog steeds een verbindingsweg tussen Purmerend en Amsterdam. Mooie dorpen als Ilpendam en Watergang liggen aan deze weg. De Jaagweg heeft haar naam te danken aan de periode dat er nog geen tram of bus reed. De scheepvaart had een belangrijke rol. Ook waren er nog geen motoren die de schepen aandreven. Alles ging via zeilschepen. Bij ongunstige wind werden de schepen voortgetrokken door paarden of mensen, zodat er toch gevaren kon worden. De trekschuit langs het Jaagpad was een bekende naamgeving in deze omgeving. Je komt de naam Jaagweg in meerdere plaatsen tegen, allemaal te maken met de trekschuit.  Na 1900 nam het vervoer per trekschuit af. De enkele schuiten die nog voeren, waren aangepaste vrachtschepen met een hoge opbouw. Tussen Edam en Volendam bleef de trekschuit van Nierop nog ver na 1900 in gebruik. Het was lekker rustig en je had geen last van die stoommachines en dieselmotoren. Veel toeristen gingen mee.

De Jaagweg, het is bijna niet voor te stellen dat deze belangrijke route er zo uitzag. Gelukkig voer de “Eensgezindheid” door  het kanaal en reed de stoomtram met regelmaat van en naar Amsterdam.

Op onderstaande  foto zie de oude melkfabriek “Hollandia” in oude glorie. Tot begin 1980 heeft deze fabriek een functie gehad, aan het eind van haar bestaan heeft de gemeente haar opslag in de fabriek gehad. Het gebouw links is het enige gebouw van de fabriek die behouden is gebleven en wordt nu gebruikt als balletschool. Weliswaar met een plat dak. Ook de directeurswoning staat er nog en is lange tijd als dubbele woning gebruikt. Nu is het een kantoor.Begin 1900 had je al landelijke vereniging van bedrijven. Ze was een van de 9 fabrieken in het hele land als een Compagnie werkten.Een aantal fabrieken zijn in dezelfde tijd gebouwd door dezelfde architect. Een van die fabrieken stond in Bolsward en Vlaardingen.


Het spoor liep langs de Jaagweg en de stoomtram had een lijnverbinding tussen Amsterdam en Alkmaar.  Later reed de elektrische tram ofwel ’t Boemeltje hierlangs. Purmerend had een speciale tram die verlaagd was, dat kwam doordat  de spoortunnel  te laag was. Om die reden moest de tram aangepast worden en ging de lichtbak eraf.

hollandia jaagweg (2)

Deze luchtfoto laat een totaalbeeld zien van de fabriek. Langs de Jaagweg zie de tramlijn lopen en er is nog geen bebouwing te zien van de Hyacintenstraat en de Bernard Nieuwentytstraat. De foto is van na de 2e wereldoorlog, dat is te zien aan het gedenkteken van de slachtoffers van deze oorlog.

De hoofdfabriek stond in Vlaardingen en er waren totaal negen fabrieken die samenwerkten. Er stonden fabrieken in Vlaardingen, Gorcum, Oud- Gastel, Bolsward, Scharsterbrug, Rotterdam en Brockville in Canada. De fabriek in Vlaardingen was de Headoffice, vandaar uit werd alles bepaald. Kenmerkend was de bouwstijl die bij de meeste fabrieken hetzelfde was. 

jaagweg (20)

Deze foto is een voorblad van de koninklijke Hollandia nv, een personeelsblad.

Watersnood 1916

De watersnood van 1916  is een belangrijke gebeurtenis geweest voor Purmerend. Vooral langs het kanaal gebeurde heel veel.

Er is heel veel veranderd vanaf Buiksloot naar Purmerend. Maar ook rond Purmerend is er veel veranderd. Het Noord Hollands kanaal gaat via Ilpendam richting Purmerend, De Vurige Staart ( het gebied  waar de Mc Donalds staat). Onderstaande foto uit 1916 geeft een beeld hoe het er toen aan toe was. De watersnoodramp die toen plaatsvond, had gevolgen voor heel Waterland, maar ook rond de Zuiderzee en zelfs bij Rotterdam stond alles onder water.

purmerend watersnood 1916 fotokaart (26)

Op deze foto zie je de kistdammen die langs het kanaal werden aangelegd. Grote pompen waren bezig om het water weer uit de overstroomde gedeelten weg te halen.

nh kanaal 1916 

De grote overstroming werd veroorzaakt door een aanhoudende storm die  verscheidene  dijkdoorbraken langs de Zuiderzee, het zoute water rukte op en stond het  gemiddeld een meter hoog in en om Purmerend. Alleen de Kaasmarkt bleef droog. De aanleg van de Afsluitdijk heeft het risico voor nog een overstroming  aanzienlijk kleiner gemaakt, de plannen hiervoor werden in versneld tempo uitgevoerd. Deze foto werd genomen op de hoogte van de afslag Rozenstraat en op de achtergrond zie je de spoorbrug. Het spoortunneltje staat onder water en de brug staat open.

Wil je weten hoe hoog het water stond, in de spoortunnel en in de muur van de voormalige directeurswoning van de Hollandiafabriek (naast de voordeur) bevinden zich gedenkstenen. 

1 gedachte over “Jaagweg”

  1. Geachte mevrouw, meneer,

    Onlangs zijn wij op de Rozenstraat komen wonen, en wij zouden graag wat oude afbeeldingen geprint in ons huis op hangen van de oude Jaagweg en/ of Hollandia fabriek en/of tram Op de Jaagweg. Op uw site zien we meerdere afbeeldingen. Zouden wie hier, tegen een vergoeding, een digitale copy van kunnen krijgen?

    Bvd

    Beantwoorden

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.