Geschiedenis van de Herengracht

heerengrachtDe eerste huizen buiten de grachtengordel zijn gebouwd en de afscheiding door middel van een hek is hier te zien. Op de kaart van Frederik de Wit is de Herengracht nog weiland. Pas in de 20ste eeuw wordt er pas gebouwd.

herengracht (53)Deze ansicht dateert rond 1900. De Heerengracht is nog niet geheel volgebouwd.  Halverwege staat een hek zodat je niet verder kon. Op de achtergrond zie je het station ver buiten de stad staan.

De enorme iepen links op de foto vallen op. Deze en nog vele andere Iepen in de stad werden ziek. Ook door de demping van de vele grachten die Purmerend voor 1900 bezat, werd de groeiomstandigheden er niet beter op. Na 1900 werd het een kaalslag o.a. in de Westerstraat, Nieuwstraat, Venedien en de Weerwal. De huizen die op de Herengracht staan zijn in mooie stijl gebouwd. Veel geglazuurd tegelwerk vind je terug in de hele straat.

nieuwegracht (56)Purmerend staat bekend om haar vele groen , de vele parken en vooral de mooie stadssingel om de oude stad. De Julianaboom met het mooie hekje staat centraal op het plein. De muziektent staat aan de overkant tussen het stadsgroen.

Piet Jonker

Piet Jonker heeft een mooi verhaal gemaakt en deze wil ik u niet onthouden.

De eerste Oranjeboom in Purmerend werd geplant op het Tramplein ter ere van de kroning van koningin Wilhelmina in 1898. De lindeboom werd in 1977 na een mislukte reddingspoging gekapt. De enige Oranjeboom in onze stad is nu de ruim honderdjarige Julianaboom. Met de troonswisseling op komst bestaat de kans op een nieuwe Oranjeboom. Ter herdenking van de geboorte van prinses Juliana op 30 april 1909 organiseerde de vereniging Plaatselijk Belang twee weken later een groot aantal festiviteiten. Straten waren versierd en schoolkinderen mochten een gratis ritje in een stoomcarrousel maken, met als extra verrassing beschuit
met oranje muisjes. Tegen vijf uur ging een optocht met burgemeester en wethouders, de Commissie van Bijstand, Plaatselijk Belang, verenigingen en gekostumeerde ruiters, voorafgegaan door het Stedelijk Muziekkorps, naar het plein van de Heerengracht. Een door het Nieuwsblad van Noord-Holland aangeboden boom (Tilia europaea ‘Pallida’) was al geplant, maar de feestvreugde was er niet minder om. Vele speeches en dankwoorden volgden aan de gulle gever van de boom en aan de heer Steensma voor het uitbrengen van een
speciale feestkrant van Plaatselijk Belang. J.D. Schuitemaker, uitgever van de ‘Goedkope Purmerender Courant’, bood een op oranje papier geschreven lied aan met als titel ‘Als is ’t Prinsesje nog zo klein’. De plechtigheid werd afgesloten met
een rondedans om de boom, waarna een Belgische kapel de feestvierders naar de Grote Kerk leidde voor een concert. In De Doele en Amicitia werd daarna nog lang gedanst.

Hekwerk spoorloos

Het pleintje waar de boom was geplant had nog geen naam, maar kreeg een paar maanden later op verzoek van bewoners de officiële naam Julianaplein.
De boom heeft als enige gemeentelijke boom de oorlog overleeft. Niemand durfde zijn vingers te branden door de boom te gebruiken voor kachelhout. Ondanks een
groeistoornis en verschillende keren flink onder handen te zijn genomen, staat hij nog steeds te pronken. Om de boom stond een wit geschilderd hekwerk, aangeboden door de erevoorzitter van Plaatselijk Belang, burgemeester
Van IJsendijk. De gemeenteraad gaf de verzekering dat de gemeente dit geschenk door ‘t goed onderhouden daarvan, ten zeerste zal waarderen’. Helaas is het hekwerk in de loop der tijd spoorloos verdwenen.

Kroning

De zogenoemde  Julianaboom, geplant ter ere van de geboorte van prinses Juliana in 1909. Een prachtige Koningslinde die dus bijna 100 jaar oud is. Er werd veel aandacht aan geschonken en de festiviteiten werd met een mooi lied ingezongen.
julianaboom
Het zou een bekroning zijn wanneer het hekje weer om de boom zou komen zodat de herkenning als kroningsboom er weer is.
De aanstaande kroning van de nieuwe koning is volgens sommige stadgenoten een mooie gelegenheid om dit jaar een nieuwe Oranjeboom te planten, de Willem-Alexanderboom. De redactie van de wijkkrant weet wel een mooie plek. En als het even kan, dan ook graag weer een mooi hekwerk om de Julianaboom, want beloofd is beloofd.

julianaplein (2)

Rozenperken

In de herinnering van vroeger, wordt vaak de rozenperken genoemd..  De bezuiniging van de tachtiger jaren van de vorige eeuw heeft bijna alle perken doen verdwijnen. Zo ook die aan de Herengracht. In de eerste uitbreiding net na 1900 werd een nieuwe straat aangelegd.  Het dure onderhoud van de rozenperken  heeft parten gespeeld in het openbaar groen van Purmerend. Ik kan zeggen dat er een echte inhaalslag plaats vind als ik het over openbaar groen heb. Fleur en Kleur  is de kreet die men gebruikt om de kwaliteit op een goed te krijgen. Op veel plekken is het goed te zien. Mooi voorbeeld zijn de rotondes bij het winkelcentrum Makado in de Wheermolen.  In de stadssingel waren 25 jaar geleden nog rozenperken te vinden.  Onder de grote Platanen waar de vakken waren, werd veel aandacht gegeven  om de rozen  de hele zomer mooi te bloeien. Dat begon al in de winter, de perken werden voorzien van oude koemest  wat door de grond gespit werd. 1 maart werden de rozen gesnoeid met de snoeischaar op een vakkundige wijze. Vervolgens werden deze vakken vele malen geschoffeld.  Dat gebeurde elk jaar maar je kreeg er dan wel iets moois voor terug.

Rozenperken in het stadje utku7

In het Stadje, zoals het in de volksmond heet, stonden dus langs de Herengracht diverse rozenperken die op de ansichtkaart  goed te zien zijn. De kaart is verzonden in 1971. Op de achtergrond zie je het eilandje met de treurwilg. Deze is met een storm  omgewaaid met eiland en al. Uiteraard werd een nieuwe teruggeplaatst. De Platanen die op de Herengracht staan zijn na de tweede wereldoorlog geplant.

Helaas werden deze vakken al snel slachtoffer  vanwege de kosten.  Tegenwoordig worden er weer rozen gebruikt  die veel kleur brengen langs de wegen in Purmerend. Kijk maar eens goed om u heen. Daar waar het kan, wordt er beplanting gebruikt welke een beter aanzien geeft. Nieuwe sterke soorten rozen zijn aangeplant in de jongste wijken en ook daar waar de bestrating gereconstrueerd is. De gereconstrueerde singel langs de Stadsgracht is de afgelopen jaren flink verbetert en de monumentale  bomen komen beter tot hun recht. De moderne tijd geeft weer nieuwe ideeën en af en toe veranderd er wel wat. Maar kleurrijk blijft het wel. Grote vlakken met Narcissen, perken met Dahlia’s en veel nieuwe soorten heesters tussen de oude bomen en coniferen zijn er te vinden.  Een historische boom die niet zo opvalt, staat op het Oranjeplein.

ho;ph

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.