Westerstraat

De Westerstraat waar ik geboren ben

stadplattegrond 1680Een van de drukste  straten van Purmerend is de Westerstraat.  Het is geen oude straat, hoewel 130 jaar is al weer een hele leeftijd is. Wel zijn er   veel stegen te vinden in de Westerstraat, een aantal daarvan zijn met poorten dichtgemaakt.  In een van die  stegen ben ik geboren, achter  de Kanaalschans, ”Het Hofje”. De eerste vijf jaar van mijn leven heb ik doorgebracht in de Westerstraat. In 1953, tijdens de grote watersnoodramp in  Zeeland, zag ik het levenslicht. In het enigste, tot op heden nog redelijk  ongeschonden hofje , woonde acht gezinnen. Er was veel saamhorigheid en men kon het goed met elkaar vinden. Sommige van deze gezinnen kom ik nog  regelmatig  tegen. De Westerstraat is een brede straat  welke voor 1880 nog een gracht was.  t’  Nieuwland en   Kakenburgh waren de namen , toen de gracht er nog lag.  De stad was rond 1880 al sterk aan het veranderen. Diverse grachten waren al gedempt en vele gingen er nog volgen. De laatste en wellicht grootste demping vond plaats  tussen 1960 en 1975. Toen de Where gedempt en de Nieuwe Where (voormalig  Noordergracht) aangepast voor de scheepvaart.

 

westerstraat (5)
De oude en zeer grote Iepen hebben het nog vele jaren volgehouden in de nieuwe Westerstraat na de demping van de gracht. Rond 1920 werden deze bomen pas vervangen vanwege de slechte conditie  van de bomen.  De kreet “groene stad” is niet van deze tijd, maar  was vroeger ook al zo. Ook de Westerstraat die ik ken, van de periode 1955 tot 1965 toen ik er woonde, is niet zoals we haar nu kennen. Vooral op de dinsdag  was het een drukte van  jewelste.

 

westerstraat 1

 

De straat werd afgesloten en het verkeer werd omgeleid achter het Schoolplein om, waar de  Jozefschool was en via  de Kanaalschans kon men de weg vervolgen naar de sluis of richting de oude Beemsterbrug. Midden op de straat  bouwde de mannen van Modder de stallen op. Aan iedere kant stond een rij marktkramen en midden door de straat liepen de klanten.  Mijn vader behoorde ook tot de groep die deze stallen s’nachts opbouwden . Enkele van de bekende Purmerenders die ik mij herinner,  was Henk en Toon  Wessels. Henk  woonde de laatste jaren van zijn leven in hotel Spijkerman. Alle ochtenden stond hij bij het Paradijs  of de Sluis te kijken of er  iets te beleven was. In de nacht van maandag naar dinsdag ging de groep door de hele binnenstad kramen opbouwen. Niet alleen Modder zetten kramer neer, ook Jan Dinkla had een aantal kramen in de verhuur. Ze stonden voornamelijk voor het cafe van Jongejan. De kramen werden opgeslgen in het pand  op de hoek van de Nieuwstraat de Bloemenshop.  Vele standwerkers  kwamen Purmerend bezoeken nieuwe artikelen aan de man brengen. Zo herinner ik de Volendammer palingboer die op de hoek Nieuwstraat/Westerstraat stond en zijn gerookte aal aan de man bracht. Met een slimme verkoop techniek wist hij vele mensen gerookte aal te slijten. Hij gaf zeker de helft gratis weg, vooral omdat jij het bent. Hij wist precies wat het gewicht was om weg te geven, met het idee dat je het voor een koopje had.  En nog eentje erbij, nog eentje voor de kinderen en nog een omdat ik in een goede bui ben. Maar het was wel precies een half pond aal. Mijn vader  ging na afloop van het plaatsen van kramen altijd even naar het café van Jongejan op de hoek van de Nieuwstraat en de Westerstraat. Een biertje en een borreltje werd daar genuttigd.
Mooie foto van de kolenarbachterdijk foto (5)eiders op de Achterdijk. Mijn vader staat rechts voor de auto, links is Toon Lammers. Hij was een goede vriend van ons gezin. De Achterdijk had veel houten panden. Momenteel is er nog een enkele te vinden. Vroeger had je veel opslag van goederen en stalling van koetsen, vee en paarden. Tegenwoordig wordt het steeds meer een winkelstraat.

 

Ik kan mij nog herinneren dat ik stiekem mijn bed uit ging  in de zeer vroege ochtend  en op zoek ging naar mijn vader. Op straat liep ik in mijn pyjama en op blote voeten te zoeken. Even later waren er mensen die vertelden mij waar ik de mannen kon vinden. In het cafe van Jongejan zaten de mannen van Modder zaten aan de bier en een borreltje en ik kreeg een glaasje Ranja. Toen deze op was, verzocht mijn om maar snel naar huis te gaan en weer in mijn bed te kruipen. Mijn moeder had niets gemerkt en vader hield het ook stil. De buurtjes  Van Westen woonden naast ons en waren voor mijn gevoel al hoog bejaard. Voor de kolenkachel werd hout gehakt en ik mocht hem help met zagen van hout. Achter in de steeg  had hij een zaagbok staan en een spanzaag. Zo werd het hout gestapeld door mij wat door de buurman in brokken gezaagd werd.  Mijn vader werkte in de kolen bij Van Oostrom. Deze had een bedrijf in de Kanaalstraat. Vele jaren heeft hij daar gewerkt. Zo waren er vele kolenbedrijven te vinden in Purmerend. Voet ergens halverwege de Westerstraat  en Kuin op de Achterdijk, waar mijn vader ook gewerkt heeft.De middenstand in de Westerstraat was goed vertegenwoordigd. Zo had je bijvoorbeeld Groenhart welke een ijzerhandel had, Van de Broek de houthandel, Kommerkamp het autobedrijf. Dirk Bakker met zijn slagerij. Ook de kermis was te vinden op de Westerstraat, soms stond  de markt er tussen door, wat een bijzonder beeld gaf van twee activiteiten bij elkaar.

 

foto Dirk Bakker
Dirk Bakker heeft veel betekent  voor vereniging Historisch Purmerend. Zijn kennis van de stad was zeer groot en ook fotografeerde hij veel. Deze ansichtkaart van de kermis op de Westerstraat  is van zijn camera. Ik heb vaak genoeg wetenswaardigheden gevraagd aan hem.

 

Het Paradijs van Aart Aarse ,waar het dansen zo in was. Als kleine moest ik ook wel eens boodschappen doen, wat toen niet verstandig was en ik  met niets terugkwam. Een onsje  paarden-rookvlees moest ik halen bij Hekelaar de slager, niets bijzonders dus. In de Barak, de achterkant van slager Hekelaar, welke in de Padjedijk  te vinden was, ging men net een koe slachten. De deuren stonden wijd open en vele  nieuwsgierigen keken naar het schouwspel wat plaats ging vinden. Vanuit de stal iets verder in de Barak werd de koe opgehaald en de slachtruimte in gebracht. Een of andere knalapparaat kreeg de koe op zijn kop en met een daverende knal viel het beest tegen de grond. Het dier was opslag dood en meteen daarna werd de hals doorgesneden  en de koe aan zijn poten opgehangen. Al het bloed spoelde zo het putje in  buiten het gebouw in de steeg. Ik schrok daar zo van dat ik niet meer de slagerij van Hekelaar durfde te betreden en weer naar huis  ging. Stel je voor dat jezelf aan de beurt bent, mij niet gezien. Enige tijd later  kwam het vertrouwen weer terug en ging ik later wel weer rookvlees of heerlijke paardenworst halen. Later vertelde ik het aan Hekelaar en hij moest er wel om  lachen, maar vertelde erbij dat ik niet de enigste was die dit overkwam. Een van de mensen die mij bij gebleven is, is Jan  “Stoet” Bakker, met zijn lange witte haren. Altijd op klompen, bekend om zijn schaatsen, hij had doorlopers vastgezet onder zijn klompen. Vanwege zijn bijdrage aan de schaatsbaan in de Herengracht, kreeg hij een schaal aangeboden. s’Avonds  ging hij met een gieter scheuren en gaten dichtmaken, zodat de volgende dag weer volop wedstrijden  geschaatst kon worden. Een fanatiek Purmersteijn supporter was hij. Voor hem was ik altijd “Jantje”, hij kende mij al zijn hele leven. Toen hij in de tjalk woonde tegenover het Tramplein, kwam ik weleens bij hem. Toen woonde ik inmiddels in de Vooruitstraat, net buiten de stad.  Naast het Pontje  zoals die plek genoemd werd  ging ik vaak vissen en zag ik Stoet Bakker vaak. Hij nam wel eens een gebakken visje van  de viskraam van Barteling mee  en gaf mij ook een gebakken  bokking. Deze hartelijkheid is mij altijd bijgebleven.

westerstraat 1945 tot nu (4)Het Paradijs staat momenteel onder druk. Alles is gesloopt naast het pand, ook het paradijs is verzakt. Ik ben nieuwsgierig hoe ze dat gaan oplossen. op deze foto ziet het er romantisch uit. De plataan is ongeveer 15 jaar oud. Wel geteld een auto rijdt er door de straat en geen enkele geparkeerde auto te zien. Dit zou het gewenste beeld zijn van een autoluwe straat.Wat neemt de ruimte over, de winkeliers of komt het water weer terug? Momenteel vind ik het maar zeer rommelig, eenrichtingsweg verkeer, een bus over het fietspad. Is dat wat we willen?

westerstraat foto (3)

Het rommelwinkeltje van Roele naast de Snuffelaar, vroeger Kommerkamp.

9 gedachten over “Westerstraat”

  1. Ik was op zoek naar een bloemenzaak
    Ik weet de naam niet meer, hij zat in de westerstraat aan de kant van, kommerkamp, braderie en groenhart
    Groetjes M.Padt

    Beantwoorden
  2. Op 5 September 1927 kwam mijn grootvader Simon Maasdam toen vanuit Alkmaar waar hij een dag eerder was uitgeschreven met zijn vrouw en eerste zoon Evert van toen 1 maand oud welke op 4 augustus 1927 te Alkmaar geboren was wonen in het pand in de Westerstraat no 84 te Purmerend.
    Vermoedelijk dreef hij daar een antiekwinkel. Graag zou ik weten of dat echt zo was dat hij er een antiek winkel dreef, ik baseer het namelijk opdat hij er later in andere steden zeker meerdere heeft gehad
    Ook zou ik graag weten op welke datums zij Purmerend verlieten, die datums heb ik nog niet kunnen vinden, datums, daar zij tweemaal in Purmerend woonden.
    En nog leuker zou zijn als er foto’s zijn van het pand Westerstraat 84 in die tijd, rond 1930 dus.
    In dit pand werd op 1 november 1928 ook hun eerste dochtertje geboren. Ze hebben er niet zo heel lang gewoond want later in 1929 wonen ze in Den Helder waar ze een Café pension dreven en waar mijn vader Simon op 14 December 1929 geboren werd.
    Maar in 1930 wonen ze alweer te Purmerend op de Overweerse Polderdijk no 12 zo een cryptisch krantenartikeltje in de Goedkoope Purmerender krant van 13 Mei 1930 aangeeft, dat Simon Maasdam vertrok vanuit Den Helder naar OW Polder 12. Mijn vader wist dat het gezin vroeger op een dijk te Purmerend heeft gewoond, dus 1 en 1 is twee dan was dat de Overweerse Polderdijk 12. (Pas op de Facebookgroep “Purmerend terug in de tijd”vernomen dat De Overweerse Polderdijk” vroeger zeker nog in 1959 “Overweerse Polder” heette, dus zonder polder.)
    Graag zie ik foto’s van dit pand in 1930 als die er zijn.
    Het gezin Maasdam was erg avontuurlijk want zij woonden ook op meerdere adressen in Amsterdam en daarna te Haarlem maar ook voeren zij later met een boot door het land. Waarna het tot een scheiding kwam en Opa voor jaren samen met zijn tweede vrouw een antiekzaak in Gouda dreef tot hij op zijn 70e weer reislustig werd.
    Maar ik ben geïnteresseerd in hoe het was in dit pand in de Westerstraat 84 dus. .

    Beantwoorden
  3. Slager Hekelaar. Volgens mij is mijn opa Jan Ooteman een leerling van Hekelaar geweest. Mijn opa heeft ook de slagerij aan Padjedijk gerund. Mijn moeder is daar geboren. Heeft iemand meer informatie over mijn opa Jan Ooteman en van zijn tijd in Purmerend van 1938 tot ongeveer 1958? Mijn oma kwam van de Koemarkt. Theo Groot. Misschien kende iemand haar?

    Beantwoorden

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.